Taniec natchniony - od folkloru do współczesności

Taniec natchniony - od folkloru do współczesności

„EXODUS” w Japonii – relacja z pokazów w ramach projektu „Taniec natchniony”

Od 3 listopada Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” realizował w Japonii projekt pod nazwą: „Taniec natchniony – od folkloru do współczesności – prezentacja spektaklu baletowego „Exodus”, jako nowatorskiego podejścia do promocji kultury polskiej”, który otrzymał dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Inspirująca”. W listopadzie filmowe pokazy spektaklu odbyły się w Tsurudze, Tokio, Sapporo, Osace i Setouchi.

Dzięki zmianie formuły projektu jego realizacja była możliwa za pośrednictwem przekazu filmowego i w przestrzeni wirtualnej. Światowa pandemia nie tylko uniemożliwiła artystom Zespołu podróż do Japonii, wpłynęła także na udział publiczności w pokazach. Spotkania musiały się odbywać w ścisłym reżimie sanitarnym, przy zredukowanej ilości widów. Mimo tych przeciwności, filmowe nagranie spektaklu „Exodus” oraz – będących integralną częścią projektu - warsztatów polskich tańców narodowych, wzbudziły spore zainteresowanie japońskich partnerów. Dzięki działaniom podjętym w ramach zadania i polsko-japońskiej współpracy, polska kultura i taniec ludowy zyskały szansę szerszej obecności w świadomości japońskich odbiorców.

Pierwszy pokaz spektaklu odbył się 3 listopada w Tsurudze. Muzeum Port of Humanity Tsuruga, przy wsparciu władz Miasta Tsuruga, były jednym ze strategicznych partnerów projektu. To wyjątkowe miejsce w historii stosunków polsko-japońskich, ponieważ właśnie w tamtejszym porcie, w 1920 roku przyjęto połowę z blisko 800 uratowanych polskich dzieci - sierot z Syberii, a w 1940 roku przybyło tam tysiące polskich żydów uciekających przed wojną. Historyczne wydarzenia były m.in. inspiracją dla twórcy spektaklu „Exodus” Michała Zubkowa. Muzeum wraz z władzami miasta Tsuruga zorganizowało pokaz filmu ze spektaklem, a także zamieściło w swoich mediach społecznościowych filmy z warsztatami polskich tańców narodowych. 3 listopada pokaz „Exodusu” wzbogacił uroczystość otwarcia Port of Humanity Tsuruga po rewitalizacji i rozszerzeniu ekspozycji o pamiątki dokumentujące potomków uratowanych dzieci syberyjskich oraz uchodźców żydowskich. Otwarcia muzeum dokonał burmistrz miasta Tsuruga - Takanobu Fuchikami, obecny był także Ambasador RP w Australii i Japonii Paweł Milewski oraz przedstawiciele japońskiego parlamentu i korpusu dyplomatycznego. Ceremonii  otwarcia zrewitalizowanego Muzeum towarzyszyły także liczne projekty kulturalne, odbywające się w kilku lokalizacjach na terenie miasta. Między innymi odbyła się prapremiera spektaklu „Exodus” w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, jako dzieła upamiętniającego 100. rocznicę przyjazdu polskich dzieci syberyjskich do portu w Tsurudze. Spektakl podziwiali mieszkańcy miasta oraz goście przybyli na ceremonię.

„Exodus” został także włączony do programu Festiwalu Polskiego w Japonii, organizowanego w listopadzie przez Instytut Polski w Tokio – partnera projektu. 9 listopada w Teatrze X w Tokio odbyła się prezentacja spektaklu. Zgromadzonych powitała pani Maria Żurawska, dyrektor Instytutu Polskiego w Tokio, która podziękowała przybyłym, za to, iż w warunkach obecnych obostrzeń zdecydowali się przyjść by poczuć polską kulturę. Pani Michiko Tsukada, polonistka, tłumaczka, pisarka i laureatka „Gloria Artis” wygłosiła prelekcję na temat polskiej kultury, w tym polskiego tańca ludowego i narodowego. Po spektaklu mówiła: „Kiedy pierwszy raz zobaczyłam nagranie „Exodusu”, byłam pod wrażeniem wysokiego poziomu tego dzieła. Nie jest to bynajmniej dzieło klasyczne (w którym śledzimy bieg wydarzeń jak w tradycyjnej opowieści). Raczej staramy się dowiedzieć, jakie decyzje powinni podejmować ludzie w ekstremalnych sytuacjach. Spektakl jest bardzo kontemplacyjny, co jest wspaniałe. Zmusił mnie do zadumy nad wieloma sprawami. Tancerze, dzięki posiadanym podstawom tańca klasycznego osiągnęli poziom, który robi wrażenie na publiczności. Ja też pozostaję pod dużym ich wrażeniem

Organizatorką spotkania była dyrektor artystyczna i producentka tego teatru - pani Misako Ueda. Pokaz w Tokio zgromadził liczne grono postaci związanych ze środowiskiem tańca: tancerzy, choreografów i dziennikarzy.

21 listopada pokaz „Exodusu” w Sapporo zorganizowało Towarzystwo Miłośników Polskiej Kultury na Hokkaido. Prezentacja spektaklu uświetniła roczne, walne zebranie Towarzystwa. Słowo wstępne wygłosił pan Atsushi Ando Prezes Stowarzyszenia, a prezentację online pt. „Kultura i społeczeństwo polskie” poprowadził pan Rafał Rzepka z Uniwersytetu Hokkaido – sekretarz generalny stowarzyszenia. Spektakl „Exodus” wzbudził ogromne, często bardzo osobiste emocje wśród uczestników spotkania, którzy po emisji dzielili się na gorąco swoimi wrażeniami. „Spektakl, choreografia, muzyka, światło, praca kamery - wszystko było zrealizowane z wysokim stopniem perfekcji. Kiedy powtarzana melodia rozbrzmiewała echem „Alleluja (chwała Bogu)”, moje oczy płonęły. Byłam pod wrażeniem. Brawo! Bravissimo!” – mówiła pani Ikuko Endo - pianistka, szopenistka, jedna z najbardziej szanowanych osób w japońskich środowiskach związanych z Polską. O znaczeniu symboliki „Exodusu” mówił także Rafał Rzepka: „Kiedy spotykam Polaków w Japonii, często słyszę, że „ten kraj nie jest naszym krajem”. Uważam jednak, że poznanie wielu Japończyków jest sposobem na zmianę „exodusu” w „życie”. Myślę, że występ Zespołu „Śląsk” ma moc informowania świata o uczuciach Polaków rozsianych po całym świecie. Liczba Polaków mieszkających w Polsce sięga blisko 40 milionów, ale liczba Polaków poza granicami Polski przekracza 20 milionów. Dziękuję Zespołowi „Śląsk” za rozjaśnienie serc wszystkich, mieszkających poza ojczyzną”. Projekcji spektaklu „Exodus” towarzyszyła prezentacja warsztatów polskich tańców narodowych, które zostały także przekazane jako pomoc w nauce, miłośnikom polskiego tańca na Hokkaido - Sapporo Folk Dance Club. Wyspa ta jest obok Regionu Kanto i Kansai głównym centrum polskiego tańca w Japonii.

Ostatnie pokazy spektaklu odbyły się 29 listopada w Osace i Setouchi. Organizatorem spotkania w Cultural Creation Hall w Osace było Japońsko-Polskie Towarzystwo Przyjaźni Miłośników Tańca Ludowego. Pokaz prowadzili państwo Hideki i Hiromi Imai, wygłaszając „Wprowadzenie do polskiego tańca ludowego i stroju”. Odczytana została także prelekcja przygotowana przez pana Iwao Monma, prezesa Japońsko-Polskiego Towarzystwa Przyjaźni Miłośników Tańca Ludowego, przyjaciela Zespołu „Śląsk” i laureata nagrody Maecenas Silesiae z 2015 roku. Swoje wystąpienie pt. „Kultura Polski i jej społeczeństwo” miał także prof. Kazuo Fuji Prezes Kansai Center (Oddziału Towarzystwa Japonia-Polska). Podczas spotkania w Osace Iwao Monma mówił: „Propozycja współpracy w zakresie realizacji projektu była tak zaskakująco wspaniała, iż Japońsko-Polskie Towarzystwo Przyjaźni Miłośników Tańca Ludowego postanowiło z wszelkich sił zaangażować się w jego realizację. (…) Projekt online, szczególnie w warunkach pandemii COVID-19, jest interesujący i innowacyjny. Oczekujemy, że - mając na uwadze rozwój kontaktów między Polską i Japonią - powstaną w tym celu, w różnych dziedzinach dogodne możliwości do wykorzystania projektu i będzie można możliwie szeroko promować i upowszechniać go w środowisku internetu, w tym zwłaszcza w telewizji internetowej, mediach społecznościowych i na stronach. Mam nadzieję, iż dzięki takim działaniom jak nasze, będzie można ten projekt spopularyzować w Japonii”. Emisji „Exodusu” towarzyszyli w strojach ludowych członkowie Zespołu Miłośników Polskiego Tańca z Regionu Kansai „KRAKO-KAI”, których Zespół „Śląsk” gościł w Koszęcinie latem 2019 roku. Wraz z pozostałymi uczestnikami spotkania wzięli udział w warsztatach poloneza, przygotowanych przez pedagogów Zespołu „Śląsk”. Na zakończenie, w wykonaniu „KRAKO-KAI” zgromadzeni mieli okazję podziwiać trojaka w śląskich strojach. W Osace nie zabrakło także komentarzy i gorących opinii o samym spektaklu: „Ekspresja, wyraz twarzy wykonawców, ich realizacja, jak można było oczekiwać od zawodowych tancerzy, było wspaniałe”, „Mimo, iż jest to czarno-biały obraz posiada siłę i czuje się, że jest to polski film”, „Cieszę się, iż mimo ograniczeń ze względu na rozprzestrzenianie się koronawirusa, mogłem wziąć udział w tym wydarzeniu i poznać historię kontaktów z Polską i jej kulturę” – mówili widzowie „Exodusu”.

29 listopada,  w Bibliotece Miejskiej w Setouchi, pokaz „Exodusu” zorganizowała Polska Misja Artystyczno-Naukowa w Japonii. Wydarzeniem towarzyszącym spotkania była wystawa fotografii Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. Doceniając wartość kulturalno-oświatową projektu i pragnąc przybliżyć go jak największej liczbie publiczności, Biblioteka Miejska postanowiła zorganizować przed pokazem filmu, tydzień poświęcony Kulturze Polskiej z wystawą zdjęć i książek o tematyce polskiej. Trailer „Exodosu” był także eksponowany na nowoczesnym ekranie przy stoisku bibliotecznym, dzięki czemu obejrzały go setki odbiorców, głównie młodzież, wśród której biblioteka w Setouchi jest bardzo popularnym miejscem. Projekt był współrealizowany przez grupę SIP - Setouchi Internashional Project.  Spotkanie z „Exodusem” wzbogacił wykład pani Kazuko Adachi, polonistki z Tokio, który pozostawił w słuchaczach chęć jeszcze głębszego poznania Polski i jej pięknej kultury. Książki o tematyce polskiej przesłane przez Instytut Polski w Tokio oraz udostępnione przez panią Adachi, jak również książki zaprezentowane przez samą Bibliotekę, cieszyły się wielkim zainteresowaniem gości. Wystawa zdjęć przybliżyła gościom bogactwo i różnorodność polskiego tańca tradycyjnego, natomiast przywiezione przez panią Adachi tradycyjne polskie stroje ludowe dodały wydarzeniu dodatkowego kolorytu i fizycznej bliskości polskiej tradycji. Emisja filmu ze spektaklem "Exodus" poprzedzona była wykładem na temat historii polskich dzieci syberyjskich oraz sylwetki ambasadora Japonii w Kownie. Całość spotkania z polską kulturą w Setouchi zrobiła na uczestnikach wielkie wrażenie, zarówno poprzez historię, która była inspiracją spektaklu, jak i muzykę, taniec i obraz. Do organizatorów wpłynęło wiele listów gratulacyjnych od lokalnych oficjeli, którzy wyrazili swoje uznanie za przybliżenie kultury polskiej mieszkańcom Okayamy i Setouchishi, zwłaszcza w trudnych czasach pandemii. „Każdy naród ma swoje różne, złożone doświadczenia historyczne, ale trudności jakie musi w związku z tym pokonywać są podobne. (…) Dziś poznałem część historii Polski, ciężaru jaki musieli pokonywać Polacy. Kultura i sztuka są jedyną rzeczą, które potrafią wspierać, szczególnie w trudnych czasach” – dzielił się swoimi wrażeniami po projekcji jeden z uczestników.

Odbywające się w listopadzie japońskie pokazy „Exodusu” w pełni zrealizowały cel projektu - promocję i ukazanie roli polskiej kultury w budowaniu światowego dziedzictwa kulturowego, zaprezentowanie jej uniwersalności. Wypełniła się intencja artystyczna spektaklu „Exodus”, pokazanie zjawiska przenikania się kultur, łączenia odmiennych stylów wykonawczych - sztuki tradycyjnej ze sztuką współczesną. Jednocześnie zastosowanie kompilacji tańca współczesnego z tańcem ludowym, zestawienie spektaklu z warsztatami tańców narodowo-ludowych, było znakomitą forma ukazania ponadczasowego znaczenia tradycyjnej kultury polskiej, jako czynnika integrującego międzynarodowe środowisko taneczne i muzyczne. Wydarzenie miało pozytywny wpływ na docenienie i podkreślenie roli środowisk od lat promujących polską kulturę w Japonii i licznego grona pasjonatów polskiego tańca.

Serdecznie dziękujemy wszystkim partnerom projektu za ich ogromne zaangażowanie i determinację w organizacji pokazów w Japonii i przygotowaniu spektaklu. Dzięki wielu wspaniałym i życzliwym ludziom, w czasie ograniczeń wynikających ze światowej pandemii, udało się projekt zrealizować i wypełnić jego założenia. Dziękujemy za wszystkie emocje i recenzje spektaklu „Exodus”. Pozostajemy z nadzieją, że tak pięknie zainicjowany dialog międzykulturowy jest zaledwie punktem wyjścia do większych projektów, w czasach bez ograniczeń reżimu sanitarnego.

Partnerami dofinansowanego przez polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego projektu byli: Port of Humanity Tsuruga Museum, Theater Xcai, Stowarzyszenie Forum Polska w Tokio, Japońska Federacja Tańca Ludowego, Japońsko-Polskie Towarzystwo Przyjaźni Miłośników Tańca Ludowego, Towarzystwo Miłośników Kultury Polskiej na Hokkaido, Polska Misja Artystyczno-Naukowa w Japonii oraz Instytut Polski w Tokio, a także Bytomski Teatr Tańca i Ruchu Rozbark.

Projekt jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego, realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. Sfinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022 (tekst AK, współpraca Mirosław Błaszczak)



Projekt „Taniec natchniony – od folkloru do współczesności” -  prezentacja spektaklu baletowego „Exodus” jako nowatorskiego podejścia do promocji kultury polskiej został dofinansowany ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu „Kultura Inspirująca”.


Celem głównym projektu jest ukazanie odbiorcom pozawerbalnych form komunikacji, zapoznanie z językiem tańca współczesnego w połączeniu z tańcem tradycyjnym oraz rozwojem nowej publiczności dla tej formy promocji kultury polskiej i japońskiej. Dzięki temu projektowi uczestnicy mają okazję zapoznać się z nowymi technikami tańca współczesnego w implementacji z tańcem tradycyjnym poprzez uczestnictwo w zorganizowanych pokazach filmu prezentującego spektakl „Exodus” w ramach projektu.

Zadanie polega na filmowej prezentacji spektaklu „Exodus” w wykonaniu artystów baletu Zespołu „Śląsk”, którego odbiorcą jest japońska publiczność w Tsurudze i Tokio oraz w innych istotnych dla promocji polskiej kultury miastach Japonii – w Osace, Sapporo, Okoyamie.

Integralną częścią zadania są warsztaty polskiego tańca narodowego, skierowane do Japońskiego odbiorcy. Warsztaty poloneza, krakowiaka i trojaka, zaproponowane do realizacji w ramach zadania, służą pogłębianiu wiedzy na temat polskich tańców ludowych i narodowych oraz przybliżają specyfikę polskiego tańca ludowego, tak głęboko zakorzenionego w tradycji. Ta forma prezentacji miała zachęcić uczestników-lokalnej społeczności Japonii, do zapoznania się z tradycjami i dziedzictwem kultury polskiej.

W związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2 realizacja projektu jest możliwa dzięki przeniesieniu jej do przestrzeni wirtualnej. Zespół „Śląsk” udostępniając online nagranie zarówno spektaklu „Exodus”, jak i warsztatów polskich tańców narodowych wychodzi naprzeciw obecnym zaleceniom sanitarno-epidemiologicznym, a także realizuje strategię powrotu instytucji kultury do działalności artystycznej. Dzięki działaniom podjętym w ramach zadania i współpracy z partnerami, polski taniec ludowy uzyskał szansę szerszej obecności w świadomości japońskich odbiorców.

Nadmieniamy, iż Spektakl „Exodus” powstał w 2019 roku przy współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, Projekt jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego, realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. Sfinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. W ramach projektu Spektakl został dostosowany do nagrania audio-video.



Zagraniczny partner strategiczny
Port of Humanity Tsuruga Museum
Theater Xcai (シアターXヵィ) w Tokio

Polska placówka zagraniczna
Instytut Polski w Tokio

Pozostali partnerzy
NPO Forum Polska
Japońska Federacja Tańca Ludowego,
Japońsko - Polskie Towarzystwo Przyjaźni Miłośników Tańca Ludowego,
Towarzystwo Miłośników Kultury Polskiej na Hokkaido,
Polska Misja Artystyczno-Naukowa w Japonii,
Bytomski Teatr Tańca Rozbark w Bytomiu

Napisali o nas:
https://www.facebook.com
http://forumpoland.main.jp/
https://www.facebook.com/Polska-Misja-Artystyczno-Naukowa-w-Japonii


  



polecamy